Ekitaldia Tuterako (Nafarroa) Nekazaritzako Elikagaien Hirian egin da, eta bertan industriarako hidrogeno berdeko lehen instalazioa jarriko da.

Gaur goizean, Ebroko Hidrogenoaren Korridorearen lehen foroa egin da Tuterako (Nafarroa) Nekazaritzako Elikagaien Hirian. Ekitaldi horretan, Euskal Autonomia Erkidegoko, Nafarroako, Aragoiko eta Kataluniako 43 proiektu aurkeztu dira, balio-kate osoa ordezkatzen dutenak. Ekitaldian, Nafarroako presidente María Chivitek, Nafarroako Gobernuko Ekonomia eta Enpresa Garapeneko kontseilari Mikel Irujok, Energiaren Euskal Erakundeko zuzendari Iñigo Ansolak, Aragoiko Gobernuko lehendakariorde eta Industria, Lehiakortasun eta Enpresa Garapeneko kontseilari Arturo Torralier Catalunyak eta Lan kontseilariak ere parte hartu dute.

Nafarroako presidente María Chivitek nabarmendu duenez, “garrantzitsua da Euskal Autonomia Erkidegoko, Aragoiko, Kataluniako eta Nafarroako erkidegoen arteko lankidetza energia-trantsizioan anbizioz lan egiteko eta Ebroko Korridorea Europako hegoaldean Hidrogeno Berdearen polo bihurtzeko, lau autonomia-erkidegoen industria-gaitasunen eta hidrogenoaren ekonomia bultzatzeko ahalmenaren baturarekin”. Gainera, Chivitek azpimarratu nahi izan du “proiektu hau oso garrantzitsua dela, erakundeen babesa ez ezik, lankidetza publiko-pribatuan oinarritzen delako eta potentzial garrantzitsu baten balio erantsia duelako, bai Hidrogeno Berdearen sorkuntzari bai kontsumoari dagokienez”.

Mankomunitateko buruaren adierazpenak Tuterako Nekazaritzako Elikagaien Hiriko Azpiegitura Komunen Zentrala bisitatu ondoren egin dira. Gaur egun, hiru belaunaldiko instalazio bat dago, eta bertan lurruna, ur beroa, ur hotza eta elektrizitatea sortzen dira, %80tik gorako energia-eraginkortasunarekin. Hala ere, instalazio horien zati bat bihurtu eta bertan kokatu nahi da industriarako hidrogeno berdeko lehen instalazioa.
Mikel Irujo Nafarroako Gobernuko Ekonomia eta Enpresa Garapeneko kontseilariak ekitaldiaren hasieran nabarmendu duen proiektuetako bat izan da. “Tuterako Nekazaritzako Elikagaien Hiria Nafarroarako proiektu eredugarria izango da, izan ere, leku aproposa izango da hidrogeno berdearen energia-bektore berria errealitate bihurtzeko”. “Hidrogeno berdea, gure ekonomia deskarbonizatzeko aukera izateaz gain, motor ekonomiko ere bihur daiteke, gure erkidegoko energia berriztagarriak izan diren bezala, eta hala izaten jarraitzen dute”, esan du Irujok. 

Eskualdeen arteko lankidetza
Ebroko Hidrogenoaren Korridoreak hidrogenoaren ekonomia hedatzen laguntzea du helburu. Gainera, Europako hegoaldean hidrogeno berriztagarriaren balio-katearen hedapenaren buru izan nahi du, balio jasangarria sortzeko, ingurumen-, gizarte- eta ekonomia-onura gisa. Horretarako, proiektu aitzindari bat garatu du, lankidetza publiko, pribatu, lurraldeen arteko eta sektore anitzeko lankidetza-proiektu aitzindari bat, haien arteko sinergiak eta osagarritasunak baliatzen dituena ekonomia eta garraioa deskarbonizatzeko eta tokiko teknologia- eta industria-gaitasunak garatzeko.
Ildo horretatik, Energiaren Euskal Erakundeko zuzendariak, Iñigo Ansolak, bere hitzaldian nabarmendu duenez, “lankidetzak duen garrantzia, guztion onerako lan egiteko, hainbat komunitateren mugak gaindituz, eta Ebroko Hidrogenoaren Korridorean elkartzen gaitu, eta Frantziarekin muga egiten duten eskualdeak gara” “Ahaleginak batzen ditugu, sinergiak sustatzen ditugu eta garapen jasangarriko klusterra sortzeko aukera ematen duten osagarritasunez baliatzen gara”.

Ildo beretik, Javier Navarro Industria eta Enpresa Txiki eta Ertainen zuzendari nagusiak gogorarazi duenez, “Korridorea Europa mailako proiektu handi bat da, Espainiako industria- eta energia-BPGaren %40 gehitzeaz gain, zalantzarik gabe hidrogenoaren teknologiaren garapenarekin konprometituta dauden lurraldeen arteko lankidetzan oinarritua, mundu iraunkorragoa eta zuzenagoa lortzen lagunduko diguna, ezertarako balio ez baitu”.

43 proiektu aurkeztu dira
Foroan, hidrogeno berdearen balio-kate osoaren 43 proiektu aurkeztu dira, lau autonomia-erkidegoetakoak. Gainera, enpresek alde biko bilerak egiteko aukera izan dute, haien arteko sinergiak sortzeko eta hidrogeno berdea bultzatzen duten proiektuak garatzeko.
Ildo horretatik, Roger Torrent Kataluniako Generalitateko Enpresa eta Lan sailburuak nabarmendu duenez, “hidrogeno berdea gure ekonomien motor bihurtzeko erronka, energia- eta klima-krisien aurkako balio-elementu bihurtzeko erronka izugarria eta partekatua da, eta ahaleginak batu behar ditu esparru guztietatik”. Gainera, gaineratu duenez, “lehen foro honen balioa da gure errealitateetako ezagutzak, hausnarketak eta esperientziak partekatzeko aukera ematen duela, eta bere balio-kate osoan hidrogeno berriztagarria garatzeko proiektu eta proiektu berriei bide emango diela”. “Lankidetzatik, hidrogenoaren sorkuntzan, banaketan eta erabileran Europan erreferentzia diren ekosistema bihur gaitezke”, esan du Torrentek.
Azkenik, Matilde Garcia Repsol Hidrogenoko Proiektuak garatzeko Senior gerenteak ere parte hartu du ekitaldian, SHYNEko gerentea baita. Bere hitzaldian adierazi duenez, “Ebroko Hidrogenoaren Korridorearen ekimenak eta Foro honen ospakizunak garrantzi berezia dute gaur egungo energia-testuinguruan; izan ere, eskualde arteko eta sektore anitzeko lankidetzari esker, gaitasunak eta sinergiak batuta, energia-bektore hori azkar eta eraginkortasunez hedatzen lagunduko du”. “Izan ere, eremu geografiko horrek ezaugarri bakarrak ditu, bai erakundeen babesa, bai geografia-, industria- eta teknologia-babesa”, esan du.

Ebroko hidrogenoaren korridorea
Ebroko Hidrogenoaren Korridoreak ekintzak sustatuko ditu eremu guztietan, ekoizpena, garraioa, erabilerak eta biltegiratzea barne. Hidrogeno berriztagarriaren ekoizpenari dagokionez, ekosistema horrek 400 MW ekoizteko ahalmena instalatu nahi izan du 2025ean (horrek 1,5 GW energia berriztagarri gehiago sortzea dakar), eta 1,5 GW lortu nahi du 2030ean (6 GW energia berriztagarri).  
Beste jarduera-ildo nagusietako bat izango da hidrogeno berriztagarriaren azken erabilerak sustatzea, bai garraioaren sektorean, bai hainbat sektoretako industria-erabileretan. Erabilera horien artean, nabarmentzekoa da 2030ean hidrogeno berriztagarritik eratorritako produktuen (metanola, amoniakoa edo erregai sintetikoak) urteko 250.000 tona ekoiztea. Halaber, 2025ean 20 hidrogeneradoreko sarea sortzea bultzatuko du. 2030ean 100 puntura arteko azpiegitura izango du, lurreko, itsasoko eta trenbideko garraioan erabilera zabaltzeko.
Gainera, hidrogeno berriztagarria biltegiratzearen eta garraiatzearen arloan, Frantziako hegoaldearekin muga egiten duten proiektuak sustatuko dira, Europarekiko lotura bultzatzeko eta Espainia hidrogeno kontinentalaren merkatuan ekoizle garrantzitsu gisa kokatzeko. Pirinioetako Lan Komunitatearekin koordinatuta eginen da.

Hidrogeno berriztagarria da ekonomiaren deskarbonizazioa lortzeko energia-bektore nagusietako bat, batez ere aldakortasunari esker. Dagoeneko erabiltzen da hidrogenoa industria-sektorean lehengaitzat finketan, amoniakoaren produkzioan, altzairuaren industrian eta kimikan, batez ere. Produktu horiek guztiek karbono-aztarna gutxiago izango dute, hidrogeno berriztagarriari esker.  Baina gas horrek beste erabilera asko ere baditu; erregai garbia da berez, mugikortasunean erregai sintetikoak edo erregai-pilak ekoizteko erabiltzen da, eta energia berriztagarria metatzeko ere erabil daiteke, horrela energia eolikoaren eta eguzki-energia fotovoltaikoaren etenaldia konponduz.