EAZ Energia Aurrezpeneko Ziurtagiriak

Energia-aurrezpen berriak energia-efizientziako proiektuak eginez sortzeko premiatik sortzen da EAZ sistema, eta, hori horrela, EBrekin Energia Efizientziako Zuzentarauaren bidez hartutako bere betebeharrak beteko ditu Euskadik. Gainera, energia-efizientziako teknologietako inbertsioa errazteko asmoz sortzen da, sektore horren barruan merkatu bat bultzatuz.

Hainbat faktorerekin lotutako katalogo batean barne hartutako aurrezpen-neurriak egikaritzean lortu ahalko dira Energia

Aurrezpeneko Ziurtagiriak, hala nola klimatizazioa, inguratzailea, argiztapena, industria-prozesuak, mugikortasuna eta abar.

Sistema hori onartuta, merkatu bat sortuko da non behartutako subjektuek aurrezpenak erosi ahalko dizkieten aurrezpen horiek lortu ahal izateko aukera emango duten proiektuak egiten dituztenei –betiere aurrezpen horiek ondoren ziurtatzeko asmoz–, edo zuzenean erosi ahalko diete EAZ beste behartutako subjektu edo beste delegatutako subjektu batzuei.

Energia-efizientziako jarduketa baten ondorioz azken energiako kontsumoan aurrezpen bat lortu izana aitortzen duen dokumentu elektroniko bat da EAZ.

Jarduketa bati esker lortutako energia-aurrezpenak estandarizatutako jarduketen katalogoaren bidez egiaztatu daitezke (erraz erreplikatzeko moduko jarduketak diren kasuan), edo jarduketa berezi gisa.

Salerosi daitekeen eta energia-efizientzian inbertsioen errentagarritasuna hobetzea ahalbidetuko duen aktibo bat (energia-aurrezpenen salmentatik datorren diru-sarrera) da EAZ bat.

EAZ bat ez da dirulaguntza bat, zerga bat, eraikin baten energia-efizientziako ziurtagiri bat, ezta CO₂ emititzeko eskubide bat ere.

BS behartutako subjektu bat edo DS delegatutako subjektu bat izan daiteke soilik, betiere haren aldeko EAZ bat jaulki bada edo hark salerosketako negozio juridiko baten bidez erosi badu.

Dena den, energia-efizientziako jarduketa bati ekiten dion edozein pertsona fisiko edo juridiko izan daiteke EAZ Sistemaren onuradun.

Sortutako energia-aurrezpenen diru-sarrera ekonomiko bat sortzeko, aurrezkiaren jabea DS edo BS batekin jarri beharko da harremanetan, eta aurrezki horiek saldu beharko dizkio ondoren. Horretarako, aurrezkiaren salerosketa-baldintzak ezarriko dituen EAZ Hitzarmen bat sinatu beharko dute bi alderdiek.

Frogatu denez, EEFN Energia Efizientziako Funts Nazionalari esker bultzatutako neurriekin ezin izango dira Fit for 55 paketean onartutako Europako konpromisoen araberako energia aurrezteko helburuak bete. Horrenbestez, EAZ sistema berri bat gaituko da EEFN funtsetik bultzatutako jarduketekin erregistratu ahal zirenak baino energia-aurrezpeneko jarduketa askoz ere gehiago kontabilizatu eta bultzatzeko.

Honako hau ahalbidetuko dute Energia Aurrezpeneko Ziurtagiriek:

• Energia-efizientziako eredua eraldatzea, fokua behartutako eta delegatutako subjektuetan jarriz, eta subjektu horiek aktiboki proposatuko diote onuradunari energia-efizientziako inbertsioak egitea.
• Azken kontsumitzaileek lortutako energia-aurrezpenak monetizatzea.
• Orain arte, erregistratu ezin ziren –nahiz eta gertatzen ziren– energia-aurrezpen masiboak kontabilizatzeko posibilitatea ahalbidetzea, kontabilizazioa hasi eta buka sistema digitalizatu batean oinarrituta egoteari esker.
• Enplegua eta lehiakortasuna dinamizatzea energia-efizientziako jarduketak egiten diren lekuan.
• Azken kontsumitzaileak energia-efizientziara hurbiltzeko, eta energia aurrezteko jarduketan eskatzaile izateko eta efektu bultzatzaile bat eragiteko posibilitatea erraztea.
• Berrikuntza-katalizatzaile gisa jardutea energia-efizientziaren sektorean.
• Modu efizientean laguntzea 2030ean energia aurrezteko amaierako helburua bete dadin.

Badago jarduketen katalogo bat, hau da, baliozko EAZ bat jaulkitzeko eskubidea ematen duten amaierako energia-aurrezpeneko jarduketa estandarizatuen zerrenda biltzen duen fitxa teknikoen multzoa.

Urteko amaierako energia-aurrezpena zehazten duten espezifikazio xehatuak jasotzen dituen dokumentu bat dira fitxa teknikoak, aurrezpen hori kWh-tan neurtuta, jarduketa estandarizatu konkretu baten ezarpenaren bidez lortutakoa, hala nola leiho-aldaketa, galdara bat bero-ponpa batekin aldatzea, motor bat energia-efizientzia handiko motore batekin aldatzea, eta abar.

Honako hauek egon daitezke EAZ sistemaren barruan:

• Jarduketa estandarizatua: bere ezaugarriengatik eta berezitasun teknikoengatik erraz erreplikatu daitekeena.
• Jarduketa berezia: bere ezaugarriengatik eta berezitasun teknikoengatik katalogoaren fitxa batean barne hartu ezin daitekeena. Baliozko EAZ jaulkitzeko eskubidea eman ahalko dute ziurtagiriak egikaritzen direnean eta energia-aurrezpenen egiaztatzaile batek urteko energia-aurrezpenak berresten dituenean.

Energia-efizientzia egikaritu den instalazioen titularra, errentaria edo eskatzailea izanik sortutako amaierako energia-aurrezpenen inpaktu positibo bat lortzen duen pertsona fisiko edo juridikoa da. Adibidez, motor elektriko batzuk berritzen dituen enpresa bat edo galdara zahar bat bero-ponpa batekin ordezten duen herritar bat.

Gertatu liteke onuraduna ez izatea amaierako energia-aurrezpena beretzat edo hirugarren batentzat lortzeko energia-efizientziako jarduketaren inbertsioa egiten duen izaera publiko edo pribatuko pertsona fisiko edo juridiko hura.

Hori dela-eta, beharrezkoa da “EAE Hitzarmen” bat egotea, hau da, behartutako edo delegatutako subjektuak amaierako energia-aurrezpenaren jabearekin sinatutako akordioa, energia-aurrezpena kontraprestazio baten truke lagatzen dela ezartzen duena.

• Industria
• Bizitegiak
• Zerbitzuak
• Garraioa
• Nekazaritza

• Koordinatzaile Nazionala: MITERD Trantsizio Ekologiko eta Erronka Demografikorako Ministerioa.
• Euskadiko kudeatzaile autonomikoa: EEE Energiaren Euskal Erakundea.
• Energia-aurrezpenen erakunde egiaztatzailea: ENAC erakundeak akreditatutakoak.
• Energia Efizientziako Betebeharren Sistema Nazionalaren arabera behartutako subjektuak. Energia-enpresak dira (gas eta elektrizitatea merkaturatzen duten enpresak, eta petrolio-produktuen eta PGLren handizkako operadoreak).
• Delegatutako subjektuak: Koordinatzaile Nazionalak akreditatutako bitartekariak, EAZ lortzera behartuta dauden subjektuei laguntzeaz arduratzen direnak. Delegatutako subjektuen zerrenda ofiziala
• Aurrezkiaren jabea: EAZ bihurtu daitezkeen aurrezkiak sortu ditzakeen energia-efizientziako jarduketa baten inbertsioa egin duen pertsona edo enpresa da. Aurrezkien jabetza hirugarren bati laga ahal zaio kontraprestazio baten truke.

2023ko urtarrilaren 26tik aurrera (egun hori barne) egikaritu diren, eta Energia Efizientziako Zuzentarauak eta gainerako araudiak ezarritako eskakizunak betetzen dituzten jarduketek EAZ sortu dezakete.

Behartutako subjektuek eta delegatutako subjektuek soilik eskatu ahalko dute EAZ jaulkitzea, betiere aldez aurretik eskaerari dagokion edo dagozkion jarduerarako/jardueretarako energia-aurrezpenaren egiaztatzaile batek emandako aldeko egiaztatze-irizpen baten ondoren.

Jarduketa horiek estandarizatuak (katalogoan barne hartuta egonik erraz erreplikatu daitezkeenak) edo bereziak (konplexuagoak edo bereziak direnak, katalogoan barne hartu gabeak) izan daitezke.

EAZ jaulkitzeko eskaera EAZ Sistemaren plataformaren bidez egin beharko da, gaur egun garapen-bidean dagoena. Kudeatzaile autonomikoak aztertuko du jaulkitzeko eskaeraren espedientea eta jaulkiko ditu, kasuan-kasuan, dagozkion Energia Aurrezpeneko Ziurtagiriak. Koordinatzaile Nazionalak inskribatuko ditu Erregistro Nazionalean jaulkitako Energia Aurrezpeneko Ziurtagiriak. Inskribatu ondoren, aurrezpen-obligazio baten aurka saldu, erosi eta likidatu ahalko dira Energia Aurrezpeneko Ziurtagiriak.

EAZ Sistemaren funtzionamendua

36/2023 Errege Dekretua, urtarrilaren 24koa, Energia Aurrezpeneko Ziurtagirien sistema bat ezartzen duena.

TED/815/2023 Agindua, uztailaren 18koa, Energia Aurrezpeneko Ziurtagirien sistema bat ezartzen duen urtarrilaren 24ko 36/2023 Errege Dekretua partzialki garatzen duena.

Neurri estandarizatuen katalogoa

TED/845/2023 Agindua, uztailaren 18koa, energia-efizientziako neurri estandarizatuen katalogoa onartzen duena.

2024ko uztailaren 3ko ebazpena, Energia Plangintza eta Koordinazioko Zuzendaritza Nagusiarena, energia-efizientziako neurri estandarizatuen katalogoa onartzen duen uztailaren 18ko TED/845/2023 Aginduaren I. eranskina eguneratzen duena.

2024ko uriaren 14ko ebazpena, Energia Plangintza eta Koordinazioko Zuzendaritza Nagusiarena, energia-efizientziako neurri estandarizatuen katalogoa onartzen duen uztailaren 18ko TED/845/2023 Aginduaren I. eranskina eguneratzen duen 2024ko uztailaren 3ko ebazpenaren akatsak zuzentzen dituena.

2024ko azaroaren 8ko ebazpena, Energia Plangintza eta Koordinazioko Zuzendaritza Nagusiarena, energia-efizientziako neurri estandarizatuen katalogoa onartzen duen uztailaren 18ko TED/845/2023 Aginduaren I. eranskina eguneratzen duen 2024ko uztailaren 3ko ebazpena aldatzen duena.